HİDROLİK-HİDROLOJİK ETÜTLER VE DRENAJ TASARIMI
Sunko Proje olarak, mühendislik projelerinde sürdürülebilir, güvenli ve uzun ömürlü yapılar oluşturma vizyonuyla hareket ediyoruz. Bu doğrultuda, hidrolik-hidrolojik etütler ve drenaj tasarımı süreçlerimizde en güncel ve gelişmiş mühendislik tekniklerini uyguluyoruz. Aşağıda, projelerimizde izlediğimiz adımlar ve yöntemler hakkında ayrıntılı bilgi bulabilirsiniz.
Hidrolik ve Hidrolojik Etütler
Meteorolojik Verilerin Değerlendirilmesi: Hidrolik ve hidrolojik etütlerimizin temel adımı, meteorolojik verilerin dikkatlice değerlendirilmesidir. Sunko Proje olarak, 10 km²’den küçük havzalar için “Meteorolojik Veri Bilgi Sunum ve Satış Sistemi” üzerinden Yağış-Şiddet-Süre-Tekerrür Eğrilerini elde ediyoruz. Daha büyük havzalar için ise Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün İstasyon Bilgileri Veritabanı’ndan, havzaya yakın ve yağış sensörlü istasyonlar seçiyoruz. Bu istasyonlar, havza planı üzerine yerleştirilerek, Thiessen poligonu yöntemiyle etkileri analiz edilmektedir. Ayrıca, “Yılda Anlık Maksimum Yağışların Ekstrem Dağılım Hesabı” yapılarak, en uygun yağış dağılım tipi belirlenmektedir.
Havza Özelliklerinin Belirlenmesi: Rasyonel metotta kullanılan yüzeysel akış katsayıları (C) ve Sentetik-Mocus metotlarında kullanılan akış eğri numaraları (SN), havza sahasının bitki örtüsü, zemin cinsi ve şekli dikkate alınarak belirlenir. Sunko Proje olarak, havza özelliklerinin bu titiz değerlendirilmesi, projelerimizde maksimum verimlilik ve güvenlik sağlamak için önemlidir. Her bir havza için bu ortalama hesap, bölgenin kendine özgü koşullarına göre dikkatle uyarlanır.
Hidrolik Hesap Yöntemleri
Rasyonel Yöntem: Rasyonel formül (Q=0.278CI*A), yağış alanından gelen debiyi hesaplamak için kullanılır. Bu formül, yağış alanının yüzeysel akış katsayısı (C), yağış şiddeti (I) ve yağış havzası alanı (A) gibi faktörleri dikkate alır. Sunko Proje olarak, bu yöntemi özellikle karayolu tasarım projelerinde sıkça kullanıyoruz, çünkü yöntem karayolları tasarım kitabı ile uyumludur.
DSİ Sentetik Birim Hidrograf Yöntemi: Bu yöntem, 5 veya 10 km²’den büyük havzalar için idealdir. Ancak, daha küçük havzalar için bu yöntemi kullanmak tasarım sürecini uzatabilir ve debi tayininde güvenli taraftan uzaklaşılmasına neden olabilir. Sunko Proje, bu yöntemi kullanırken, yağış frekans değerlerinin doğru tespiti için Thiessen poligon dağılımı gibi yöntemler kullanır. Bu yaklaşım, taşkın debilerinin doğru bir şekilde belirlenmesini sağlar.
Mockus (Süperpozesiz) Yöntem: Bu yöntemde, birim hidrograf üçgen olarak kabul edilir. Mockus yöntemi, hesaplamaların pratikliği ve genellikle sentetik birim hidrograftan elde edilen debi değerlerinden biraz daha yüksek sonuçlar vermesi nedeniyle tercih edilir. Sunko Proje olarak, bu yöntemi kullanarak, yağış frekans değerlerinin doğru tespit edilmesini ve taşkın debilerinin güvenilir bir şekilde hesaplanmasını sağlıyoruz.
Güvenli Tasarım İçin Faktörler
İklim Değişikliği Öngörüleri: İklim değişikliği nedeniyle yağış sürelerinin azalması ve yağış şiddetlerinin artması, Sunko Proje’nin tasarımlarında dikkate aldığı kritik faktörlerden biridir. Bu nedenle, havzalar için seçilen hidrolik sanat yapılarının boyutları, iklim değişikliklerine göre optimize edilmektedir.
Teressübat Miktarı Öngörüsü: Sunko Proje olarak, hidrolik sanat yapılarının içinde biriken malzemenin temizlenme sıklığı bilinmediğinde, bu yapıları daha büyük boyutlarda tasarlıyoruz. Bu yaklaşım, tıkanıklık riskini azaltarak sel felaketlerinin önlenmesine katkıda bulunur.
Kıyı Şeridi (Dalga Etkisi) Risk Faktörü: Hidrolik sanat yapılarının kıyı şeritlerinde dalga etkisine karşı korunması, projelerimizin başarısı için önemlidir. Bu yapılar, ilgili kurumların sağladığı veriler doğrultusunda dikkatle tasarlanır ve yerleştirilir.
Heyelan Alanı ve Rakım Faktörü: Sunko Proje, heyelan bölgelerinde ve yüksek rakımlı alanlarda hidrolik sanat yapılarının boyutlarını dikkatlice seçer. Özellikle toprak kaymasının sık görüldüğü bölgelerde, büyük boyutlu yapılar tercih edilir ve karlı bölgelere yönelik olarak çığ tehlikesi gibi faktörler dikkate alınır.
Menfez Tasarım Kriterleri
Giriş-Çıkış Şartları: Menfez giriş ve çıkışlarında koruma yapılması, menfezin hidrodinamiğini korumak ve erozyona karşı önlem almak için önemlidir. Sunko Proje olarak, 2006 yılında Otoyolları Dairesi Başkanlığı tarafından yayınlanan “Proje ve Mühendislik Hizmetleri Kriter Raporları” ile uyumlu bir şekilde, menfezlerin giriş ve çıkışlarında gerekli koruma önlemlerini alıyoruz.
Kesit Özellikleri ve Eğim: Kutu kesitlerin kullanılması, suyun davranışını daha kolay modellemeyi sağlar ve daha doğru sonuçlar elde edilmesine yardımcı olur. Sunko Proje olarak, menfez eğimlerinin %10 sınırını göz önünde bulundurarak, bazı apikal alanlarda bu sınırın %15-20 seviyesine çıkarılmasını ve enerji kırıcılar eklenmesini öneriyoruz.
Malzeme ve Pürüzlülük Katsayısı: Betonarme hidrolik sanat yapılarında kullanılan pürüzlülük katsayısının zamanla artan malzeme birikmesi nedeniyle, Cowan yöntemi uygulanarak yüksek değerlerden seçilmesi gerekmektedir. Sunko Proje, bu hesaplamalarda DSİ tarafından önerilen değerleri dikkate alır.
Drenaj Tasarımı
Yol Tip En Kesitlerinin Drenaj Tasarımı Yönünden İncelenmesi: Drenaj tasarımı için, KGM-Etüt Proje ve Çevre Dairesi Başkanlığı’nın belirlediği standartlara uygun olarak çalışıyoruz. Orta refüjlerde drenaj kapasitesinin artırılması için hendek sistemlerinin uygulanmasını tavsiye ediyoruz.
Beton Kalitesi ve Malzeme Özellikleri: Drenaj tasarımında kullanılan betonun sınıfı, malzeme özellikleri ve boru tipleri, hidrolik hesaplarla uyumlu olacak şekilde belirlenir. Sunko Proje olarak, bu malzemelerin seçiminde maksimum verimliliği sağlamak için Chezy formülü ve Kutter katsayısı gibi hesap yöntemlerini kullanıyoruz.
Yeraltı Suyu Drenaj Tasarımı: Yeraltı su seviyesinin ve debisinin doğru tayini, drenaj sistemlerimizin başarısı için kritiktir. Sunko Proje, yeraltı drenajı tasarımlarında, miks kesitlerde drenaj gerekliliğini değerlendirir ve tünel tipi boruların çapını geniş tutarak, tıkanma riskini azaltır.
Hendekler ve Özel Koruma Yapıları: Karayolu tasarım kitabı ile uyumlu olarak, hendekler ve derivasyon kanallarını, arazinin doğal yapısına uygun olarak tasarlıyoruz. Özellikle açık kanalların trapez geometrili olması ve Q100+Hava payı ile Q500-Q1000 debileri kullanılarak boyutlandırılması, projelerimizin başarısı için önemlidir.
Özel Koruma Yapıları
Derivasyon Kanalları: Derivasyon kanalları, güzergâhın yatay ve düşey geometrilerine uygun olarak tasarlanır. Sunko Proje olarak, beton kaplama kanalları tercih ederek, açık kanalların arazinin doğal yapısıyla uyumlu olmasını sağlıyoruz.
Dere Islahı: Sunko Proje, dere ıslahı çalışmalarında suyun enerjisini kırmak amacıyla brit yapılarını kullanarak, kanalların şev ve taban erozyonuna karşı korunmasını sağlar.
Havza Koruma Yapıları ve FilHavza Koruma Yapıları ve Filtrasyonu**:
Sunko Proje olarak, yurt dışındaki projelerde de görülen stabilizasyon havuzları ve lagünlerin kullanımını havza koruma yapılarına entegre ediyoruz. Bu yapıların amacı, drenaj sistemlerinden tahliye edilen suların belirli bir süre havuzlarda tutulmasını sağlamak ve içerisindeki yabancı maddelerin çökeltilmesiyle suyun temizlenmesini mümkün kılmaktır. Böylece, arındırılan su doğaya geri kazandırılır veya başka bir sisteme aktarılır. Bu sistemlerin belirli aralıklarla temizlenmesi gerektiği unutulmamalıdır.
Konu ile İlgili Mevcut Genelge ve Teknik Şartnameler:
Sunko Proje, köprü ve yol mühendisliği ile ilgili her türlü proje çalışmasında, mevcut genelge ve teknik şartnamelere sıkı sıkıya bağlı kalır. Bu belgeler arasında Karayolları Tasarım El Kitabı, DSİ’nin Sulama ve Drenaj Kitapları, Proje ve Mühendislik Hizmetleri Kriter Raporları gibi kritik kaynaklar bulunmaktadır. Ayrıca, Cowan Pürüzlülük Katsayısı Tayin Yöntemi gibi ileri mühendislik hesaplamaları ve metotları da çalışmalarımızda kullanmaktayız.
Sonuç
Sunko Proje’nin hidrolik-hidrolojik etütler ve drenaj tasarımı konusundaki kapsamlı yaklaşımı, mühendislik projelerinde güvenli ve sürdürülebilir çözümler üretmeye odaklanmıştır. Her proje, en güncel bilimsel veriler, mühendislik standartları ve detaylı analizler kullanılarak gerçekleştirilir. Bu, sadece yapıların uzun ömürlü olmasını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda çevresel etkileri minimize ederek, geleceğe yönelik sağlam altyapılar oluşturulmasına da olanak tanır.
Eğer projelerinizde bu drenaj tasarımı hizmetlerden yararlanmak istiyorsanız, Sunko Proje ile iletişime geçebilir ve uzman ekibimizle birlikte ihtiyaçlarınıza en uygun mühendislik çözümlerini keşfedebilirsiniz.
